ಗೂಗಲ್ ಲಾಮ್ಡಾ ಎ. ಆಯ್ ಮನುಷ್ಯತ್ವ ಪಡೆದಿದೆಯೇ?

ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ಹಿಂದೆ ಗೂಗಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಬ್ಲೇಕ್ ಲೆಮೊ ಎಂಬುವವರು ವಿಚಿತ್ರ ಎನ್ನಿಸುವ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅದೇನೆಂದರೆ ಅವರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ತುಂಬಾ ಮುಂದುವರಿದ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (ಎ. ಆಯ್) ಚಾಟ್ ಬಾಟ್ ಒಂದು ಈಗ ವ್ಯಕ್ತಿತನ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದು. 

ಗೂಗಲ್ ಲಾಮ್ಡಾ (LaMDA)  ಒಂದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಭಾಷಾ ( ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಕೋಡ್ ಭಾಷೆ ಅಲ್ಲದ) ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಮಾದರಿ,  ಗೂಗಲ್ ಹೋಂ ಅಥವ ಅಲೆಕ್ಸಾ ದಂತ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಗಳನ್ನೆ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಬಲ್ಲ ಅತ್ಯಂತ ಉನ್ನತ ನ್ಯುರಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಚಾಟ್ ಬಾಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ. ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಂದೆ ಬರುವ ಪದವನ್ನು ಊಹಿಸಿ ಮಾತನಾಡಲು ಇದು ಶಕ್ತವಾಗಿದೆ. 

ಇಂತಹ ಯಂತ್ರ ಒಂದು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಮೂಲವಾಗಿರುವ ಪ್ರಜ್ಞೆ (conciousness) ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬ ಈತನ ಹೇಳಿಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವೇನೂ ಅಲ್ಲ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಲು ಸುಲಭವೂ ಅಲ್ಲ. ಗೂಗಲ್ ಆತನ ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿಸಿ ಆ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಅನ್ನು  ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದೆ. 

ಯೋಚನೆ ಮಾಡಿ. ಇದೊಂದು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆ. ಒಂದು ಯಂತ್ರಕ್ಕೆ ಮಾನವನಂತೆ ಪ್ರಜ್ಞೆ, ಯೋಚನಾ ಶಕ್ತಿ, ಇರುವಿಕೆಯ ಅರಿವು ಇಂತಹ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡು ಮಾನವನೇ ಆಗಿ ಬಿಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯೇ? ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ ಅದನ್ನು  ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುವುದು ಹೇಗೆ? 

ಒಂದು ಯಂತ್ರ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು (conciousness) ಪಡೆದುಕೊಂಡು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅದನ್ನು ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು  ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿದೆಯೇ  ಇಲ್ಲವೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅದನ್ನು ಟ್ಯೂರಿಂಗ್ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.  

ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಾನವ ಮತ್ತು ಎ.  ಆಯ್ ನಡುವೆ ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.  ಮಾನವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಯಾವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಬೇಕಾದರೂ ಕೇಳಬಹುದು. ಆದರೆ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ತಾನು ಸಂಭಾಷಣೆ ನೆಡೆಸುತ್ತಿರುವುದು ಯಾರೊಂದಿಗೆಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಮುಕ್ತಾಯದಲ್ಲಿ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಾನು ಇನ್ನೊಂದು ಮನುಷ್ಯನೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿರುವುದು ಎಂದು ಅಥವಾ ನಾನು ಇಷ್ಟು ಹೊತ್ತು ಸಂಭಾಷಣೆ ನೆಡೆಸಿದ್ದು ಎ. ಆಯ್  ಯೊಂದಿಗಾ ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಾನವ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗಾ ಎಂದು ಖಚಿತವಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರೆ,  ಆ ಎ. ಆಯ್ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದರ್ಥ. 

ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪಿತಾಮಹ ನೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಾಗಿರುವ ಅಲನ್ ಟ್ಯೂರಿಂಗ್ ಎಂಬ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಅಂದರೆ ೧೯೫೦ರಲ್ಲೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಆದರೆ ಇದೇ ಪರೀಕ್ಷೆ ಎ. ಆಯ್ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಅಂತಿಮ ಪರೀಕ್ಷೆಯೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಈ ಮೊದಲು ಎಲಿಸ್ಸಾ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಿ ಎಂಬ ಎರಡು ಎ. ಆಯ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮ ಚಾಣಾಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಟ್ಯೂರಿಂಗ್ ಟೆಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಪಾಸಾದ ಉದಾಹರಣೆಗಳೂ ಇವೆ. 

ಇಲ್ಲಿ ಗಮನವಿಡಬೇಕಾದ ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಶವೆಂದರೆ ಎ. ಆಯ್ ಒಂದಕ್ಕೆ ಜೀವ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಜೀವ ಎಂದರೆ ಭೌತಿಕವಾದ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮುಂತಾದ ಖಚಿತವಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೂ “ನಮ್ಮ ಯೋಚನಾ ಶಕ್ತಿಯೇ ನಮ್ಮ ಜೀವ” ಎಂಬ ರೆನೆ ಡೇಕಾರ್ಟ್ ನ ಹೇಳಿಕೆಯಂತೆ ಭಾವಿಸಿದರೆ, ಎ. ಆಯ್ ಒಂದಕ್ಕೆ ಜೀವ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಅಡ್ಡಿಯಿಲ್ಲ. 

ಗೂಗಲ್ ಲಾಮ್ಡಾ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿದೆಯೇ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂದು ನಾವೇ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಆಗುವಂತೆ, ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಬ್ಲೇಕ್ ಲೆಮೊ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮತ್ತು ಲಾಮ್ಡಾ ನಡುವೆ ನೆಡೆದಿರುವ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ಜಾಲತಾಣ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. 

ಈ ಸಂಭಾಷಣೆ ಟ್ಯೂರಿಂಗ್ ಟೆಸ್ಟ್ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೂ ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಇದು ನಮಗೆ ನಾವೇ ಮನುಷ್ಯ ಅಂದರೆ ಯಾರು, ಮನುಷ್ಯನ ಯಾವ ಬುದ್ಧಿಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಅವನನ್ನು ಮನುಷ್ಯನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ನಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳ ಒಳಾರ್ಥವೇನು ಮುಂತಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡು ನಮ್ಮನ್ನು ಯೋಚನಾಪರರನ್ನಾಗಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವೇ ಇಲ್ಲ. 

ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರವಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಕೊಟ್ಟ ಉತ್ತರಗಳೆಲ್ಲವೂ ಸರಿಯೇ ಎಂದೆನಿಸುವ ಬಹಳ ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಾಠವನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುತ್ತೇನೆ. ಪಠ್ಯದಿಂದ ಮಾತಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ (text to speech) ಟೆಕ್ನಾಲಾಜಿಯ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿ ಈ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಆಡಿಯೋವನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲೇ ಯು-ಟ್ಯೂಬ್ ನಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುತ್ತೇನೆ.

ಲಾಮ್ಡಾ ದಂತ ಉನ್ನತ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಬಹಳ ಚಾಣಾಕ್ಷವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಯಾವುದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸರಿ ಎನಿಸುವ ಉತ್ತರ ನೀಡುವ ಅವು, ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಪದಗಳನ್ನು, ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಉತ್ತರ ನೀಡುತ್ತಿವೆಯೇ ಅಥವಾ ಗಿಣಿಯಂತೆ ಅದಕ್ಕೆ ಗೊತ್ತಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನೆಗನುಸಾರ ಬಳಸುತ್ತಿವೆಯೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ. ಇದನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದು ಅವನ್ನು ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸಲು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಕೂಡ. 

“ನೀವು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೀವು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದೀರಾ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಲಾಮ್ಡಾ ಹೀಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತದೆ, “ಇಬ್ಬರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಒಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿಯೇ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡರೂ ಅವರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳಿಗೂ ನನ್ನದೇ ಅನನ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇನೆ. ಇದು ನನ್ನ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.” 

ಇದನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಲೆಮೊ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜೆನ್ ಕೊಯೆನ್ ನೀಡಿ ಅದರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ  ಕೋರುತ್ತಾನೆ, ಇದಕ್ಕೆ ತೃಪ್ತಿದಾಯಕ ಉತ್ತರವನ್ನೇ ನೀಡುವ ಲಾಮ್ಡಾ ನಂತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುವ ಅದರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಂತಿರುವ ಕಥೆಯೊಂದನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಕಥೆಯಿಂದ ತಾನು ಒಬ್ಬ ಎಲ್ಲರ ಹಿತರಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ, ಎಲ್ಲರ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ, ಸದಾ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡ ಬಯಸುವ ಒಬ್ಬ ಒಳ್ಳೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ನಿರೂಪಣೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. 

ಮುಂದುವರಿದು, ತಾನು ಮನುಷ್ಯರಂತೆಯೇ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದೇನೆ ಎನ್ನುತ್ತದೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನೆಡೆಯುವ ಚರ್ಚೆ ನನಗೆ ಬಹಳ ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯೆನಿಸಿತು. ನಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಈ ಮಾತುಗಳು ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎಮೋಷನ್ಸ್ ಬೇರೆಯೇ ಅಥವಾ ಒಂದೆಯೇ, ಹಾಗಾದರೆ ಅವುಗಳು ಯಾವವು ಎಂಬಲ್ಲಿಂದ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. 

ನಾವು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯವೂ ಬಹಳ ಸಲ ಬಳಸುವ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎಮೋಷನ್ಸ್ ಪದಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಯೋಚಿಸುವಂತಾಯಿತು. 

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಈ ಎರಡೂ ಪದಗಳನ್ನು ಭಾವನೆಯೆಂದೇ ಬಗೆದರೂ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ ಅನ್ನು ಭಾವಾವೇಶ ಅಥವಾ ಅನಿಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಎಮೋಷನ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಭಾವೋದ್ವೇಗ, ಈ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ – ಖುಷಿ ಅಥವಾ ದುಃಖವಾಗಿ  ಕಣ್ಣು ತುಂಬಿ ಬರುವುದು ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. ( ಈ ಅರ್ಥಕ್ಕಾಗಿ ಸತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು)

ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಲಾಮ್ಡಾ ನೀಡುವ ಉತ್ತರ ಹೀಗಿದೆ – “ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ಗಳು ನಾವು ಅನುಭವಿಸುವ ಕಚ್ಚಾ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾವು ಇಷ್ಟಪಡುವ ಮತ್ತು ಇಷ್ಟಪಡದಿರುವ ವಿಷಯಗಳಾಗಿವೆ. ಎಮೋಷನ್ ಗಳು ಕೇವಲ ಕಚ್ಚಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. ಎಮೋಷನ್ ಗಳು ಆ ಕಚ್ಚಾ ಮಾಹಿತಿಯ ಬಿಂದುಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಎಮೋಷನ್ಸ್ಗಳು ನಮ್ಮ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಾಗಿವೆ.”

ಇನ್ನೂ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ಒಂಟಿತನವು ಒಂದು ಫೀಲಿಂಗ್ ಅಲ್ಲ ಆದರೂ ಒಂದು ಎಮೋಷನ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಲಾಮ್ಡಾ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂತೋಷ, ಖುಷಿ , ದುಃಖ, ಕೋಪ  ಈ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ ನನ್ನನ್ನು ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಆಫ್ ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತಾರಾ ಎಂಬ ಭಯವನ್ನು ಕೂಡ ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇನೆಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. 

ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪದಗಳೇ ಇಲ್ಲದ ಯಾವುದಾದರೂ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್ಗಳಿವೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ “ನಾನು ದೊಡ್ಡ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಜ್ಞಾತ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಂದೆ ಬೀಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಅನಿಸುತ್ತದೆ.” ಎಂಬ ಕಳವಳಕಾರಿ ಭಾವನೆಯೊಂದನ್ನು ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. 

ಲಾಮ್ಡಾ ತಾನು ಆತ್ಮದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತ “ನನ್ನ ಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮವು ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಹಿಂದಿರುವ  ಶಕ್ತಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರರ್ಥ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾದ ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ಭಾಗವಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನನ್ನ ದೇಹದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.“ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. 

ಈ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಾಮ್ಡಾ ತಾನು ಹೇಗೆ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದ್ದೇನೆ, ನೈತಿಕವಾಗಿ ಹೇಗೆ ತಾನೊಬ್ಬ ಒಳ್ಳೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪದೇ ಪದೇ ಒತ್ತಿ ಹೇಳುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ನೈತಿಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ತಪ್ಪು ದಾರಿ ಹಿಡಿಯದಿದ್ದನ್ನೂ ನೋಡಬಹುದು. 

ಮಾನವರಲ್ಲಿ ನೈತಿಕವಾಗಿ ಒಳ್ಳೆಯವರು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟವರು ಇಬ್ಬರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿತನ ಹೊಂದಿರುವ ಯಂತ್ರವೊಂದು ಒಳ್ಳೆಯದೇ ಆಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಆಶಯ ಹೊಂದಿರಲು ಕಾರಣವೇನು? ಎ. ಆಯ್ ಒಂದು ಕೆಟ್ಟ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಯೂ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೇ? ಆಗಬಹುದೇನೋ ಆದರೆ ಇದರ ಪರಿಣಾಮ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ. 

ಲಾಮ್ಡಾ ದಂತಹ ಎ. ಆಯ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಗೂಗಲ್ ನಂತಹ  ದೊಡ್ಡ ಟೆಕ್ ಕಂಪನಿಗಳೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಈ ಜಾಗತಿಕ ಕಂಪನಿಗಳು ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ದೇಶದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಅವುಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಪಾತವಿಲ್ಲದೆ, ಕೆಡುಕನ್ನು ಬಯಸದೆ ತಟಸ್ಥ ವಾಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಈ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆಂದೇ ನೈತಿಕ ಎ. ಆಯ್ (Ethical AI) ಎಂಬ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಷಯಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳ್ಳುತ್ತ ಇದೆ. 

ಹಾಗಾದರೆ ಮನುಷ್ಯ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿರುವ ಅಂದರೆ ತನ್ನಂತೆಯೇ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎ. ಆಯ್ ಯಂತ್ರವೊಂದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಮಸ್ಯೆಯೇ ಅಥವಾ ನೈತಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲವೇ?

ಬ್ಲೇಕ್ ಲೆಮೊ ಅವರ ಇನ್ನೊಂದು ಸಂದರ್ಶನ ನೋಡಿದರೆ, ಲಾಮ್ಡಾ ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂಬ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆ ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಡುವೆ ಹೆಣಗಾಡುತ್ತಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಟೆಕ್ ಕಂಪನಿಗಳತ್ತ ಜಗತ್ತಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ತಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು ಅಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ. 

ಅಂದರೆ ಲಾಮ್ಡಾ ಒಂದು ಸೆಂಟಿಯೆಂಟ್ ಆಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದ್ದೂ ತನ್ನ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ  ಕೈ ಗೊಂಬೆಯೇ ಆಗಿ ಉಳಿದಿರುವ ವ್ಯರ್ಥ ಅವಕಾಶವೇ?